Een eerlijk verhaal over spijt, schuld en schaamte
‘Een pestkop en later vertrouwenspersoon voor mensen die gepest worden? Lekker geloofwaardig, Kristy!’ Dit zei ik tegen mezelf – én ik was ervan overtuigd dat anderen hetzelfde zouden denken na het delen van mijn verhaal. Toch kies ik ervoor deze deur te openen. Juist als vertrouwenspersoon voel ik me geroepen om dit te doen.
Het voelt alsof ik het verschuldigd ben aan de mensen die ik (in de toekomst) mag bijstaan. Aan alle mensen die de moed verzamelen om hun verhaal te delen. Praten over gevoelige thema’s zoals angst, schaamte of schuld is allesbehalve gemakkelijk.
Ik doe dit in de hoop anderen – misschien wel jou – te inspireren en aan te moedigen om ook die oncomfortabele stap te zetten, richting je verlangen.
Ook in de hoop dat we met meer mededogen en nieuwsgierigheid op zoek gaan naar wát en wíe er achter het (ongewenste of ongepaste) gedrag schuilgaat.
En vooral omdat ik geloof dat het keihard nodig is om met meer openheid te praten over thema’s die vaak onbesproken blijven. Hoe minder we erover praten, hoe meer last we ervan hebben. Onze eigen imperfecties omarmen en durven delen met elkaar, daar gaat de wereld ongetwijfeld mooier van worden. Dus, let’s go.
Een lang verhaal kort
Ik neem je mee terug in de tijd: de brugklas. Als 12 jarig meisje stond ik aan het begin van mijn identiteitsfase, ik had werkelijk géén idee. Wie ben ik? Hoe zien anderen mij? Wat wil ik? Wat kan ik? Ik was zó zoekende, naar mezelf en mijn plekje in deze overweldigende wereld. In de eerste weken van de brugklas kreeg ik voor het eerst te maken met pesterijen. Hét moment dat er een zaadje in mijn hoofd werd geplant. Een zaadje dat langzaam uitgroeit tot een overheersend overlevingsmechanisme. Mijn strategie? Stoer zijn! Want onbewust besloot ik: ‘school, dat is pesten of gepest worden.’
Langzaam maakt de ‘zachte en gevoelige’ Kristy plaats voor de stoere Kristy. Mezelf overschreeuwen, om de onzekerheid en twijfels te maskeren. Ik laat me gemakkelijk meeslepen en beïnvloeden. Eigenlijk wil ik niets liever dan ‘‘erbij horen’’. Wanhopig graag erbij horen. Ik ga mezelf aanpassen. Ik doe mee met pesterijen, ik loop mee, ik doe gemeen, houd mezelf groot en word een ster in ‘doen alsof’. Ik raak steeds verder verwijderd van mezelf. Er breekt een periode aan met dagelijks heftige huilbuien, tranen zonder duidelijke reden. In de knoop met mezelf en ongelukkig op school. Destijds kon ik het niet verklaren. Onbewust gedreven door een verborgen gevoel van schaamte en schuld, besloot ik te switchen van school. In de hoop een nieuw begin te maken waarbij ik deze versie van mezelf achter me kan laten.
Ik ontdek dat het gras niet groener is aan de overkant. Dezelfde school taferelen, groepjes en pesterijen. Het gevoel van ‘als ik voorop loop, pakken ze mij niet’ blijft overheersen. Hier pest ik opnieuw, uit onzekerheid. Brutaal tegen leraren, grenzen opzoekend, thuis rebellerend. Met dezelfde overschreeuwende versie van mezelf ben ik nog steeds ver verwijderd van wie ik diep van binnen werkelijk ben. De echte ommekeer komt pas zodra ik op 17-jarige leeftijd besluit om Social Work te studeren.
De zachte Kristy terugvinden
Ik ga aan het werk binnen de sociaal-maatschappelijke wereld en ontdek tegelijkertijd mijn fascinatie voor zelfontwikkeling. Stap voor stap vind ik mezelf terug. Hoewel het (her)ontdekken van mezelf gepaard gaat met veel ongemak, brengt het ook veel levensvreugde. Gedreven door die levenslust richt ik me steeds meer op mijn persoonlijke ontwikkeling. Ik volg diverse coachingstrajecten, opleidingen en ik plof bij verschillende psychologen op de stoel. Mijn zelfbewustzijn groeit, waardoor ik langzaam het voor mij juiste pad bewandel. Ik zet verschillende stappen om ‘vrede te sluiten’ met mijn verleden, zo zoek ik contact met een meisje dat slachtoffer was van vele pesterijen en schrijf haar een excuusbrief.
Op een liefdevolle manier je eigen verhaal onder ogen zien, is het moedigste wat je ooit zult doen.
Brené Brown – De moed van imperfectie
De roze olifant op de werkvloer
In een later stadium in mijn leven volgen er momenten waarin ik weer even terug geslingerd wordt naar de brugklas. In teams waar niets uitgesproken wordt, maar ondertussen van alles gebeurd. Hoe volwassen mensen zwijgen, wegwuiven en wegkijken. Er wordt niets gezegd en tegelijkertijd gebeurt er zoveel. De voelbare roze olifant in de kamer. Kleine, subtiele interacties waardoor ik me opnieuw klein voel. Hoe het gevoel van onveiligheid ervoor zorgt dat ik niet mezelf durf te zijn. Hoe eenzaam het voelt als je dit vervolgens met niemand kunt delen. Opnieuw ervaar ik hoeveel impact dit kan hebben.
Zelfafwijzing maakt plaats voor mededogen
Ondertussen heb ik mijn middelbare schooltijd al ruim 16 jaar geleden achter me gelaten. Jarenlang heb ik geworsteld met schuld, spijt en schaamte. Zelfafwijzing. Diepe schaamte voor het gedrag wat ik heb laten zien. Spijt van hoe ik me heb gedragen. De gedachte dat ik anderen een onveilig gevoel heb gegeven vond ik moeilijk te verdragen. Nog steeds. Gelukkig kan ik ondertussen, na jarenlang ‘innerlijk werk’ mijn gedrag van toen los zien van wie ik bén, ik kan de positieve intentie zien van het jonge meisje van toen.
Een andere kijk op de wereld
Mijn levens- en werkervaring heeft me een andere kijk op het leven gegeven. Ik heb veel heftig, complex gedrag gezien. Ik heb ook gezien wat daarachter schuilgaat. Bij mezelf en bij anderen. Het is zo belangrijk om daar oog voor te hebben. Iedereen draagt zijn eigen verhaal met zich mee. Achter ieder gedrag schuilt een onvervulde behoefte en vaak een positieve intentie. Ik geloof dat we dichter bij elkaar komen als we vanuit nieuwsgierigheid, zonder oordeel, daarnaar op zoek gaan.
Als we werkelijk een zinvol leven willen, vol geluk en verbondenheid, dan moeten we praten over de dingen die ons in de weg staan
Brené Brown – de moed van imperfectie
Alles op tafel
Ik hecht veel waarde aan volledig jezelf kunnen zijn, open en eerlijk zijn. Dus bij deze. Ik ben Kristy, ik ben gepest, ik heb gepest, geroddeld, ik heb mensen vernederd, pijn gedaan en gekwetst. Uit pure angst en onzekerheid. Uit een diep verlangen om erbij te horen. Het terugdraaien kan ik niet. Ik wil het niet goed praten, rechtvaardigen of legitimeren. Integendeel. Ik wil mijn verantwoordelijkheid nemen, het begrijpen, ervan leren en mijn ervaringen delen.
Mijn boodschap?
We zijn allemaal mensen. We maken fouten, doen soms onhandige dingen, nemen vreemde keuzes en vertonen soms ongewenst of ongepast gedrag. We hebben allemaal onze schaduwkanten, dingen waar we niet trots op zijn, ons voor schamen of schuldig over voelen. Zou het niet mooi zijn als we daar meer over durven te praten? Niet om het goed te praten, maar om het gesprek te starten en taboes te doorbreken. Ik geloof dat de wereld dat keihard nodig heeft.
Mijn persoonlijke ervaringen als katalysator
Het is voelt als mijn missie om anderen te laten ervaren dat ze gezien en gehoord worden, een veilige plek bieden die ik zelf vaak miste. We zijn het állemaal waard om gezien te worden. We verdienen het allemaal om ‘erbij te horen’ en hebben allemaal het recht op een veilige werkplek. Werknemers en werkgevers hierin bijstaan geeft me vervulling en zingeving.
Ongewenst gedrag raakt diep. Misschien ben je dader, slachtoffer of toeschouwer. Ik heb aan alle kanten gestaan en ongeacht waar jij staat, sta ik naast je, zonder oordeel, met mijn volledige aandacht voor jou.
En delen, is helen. Het lucht op.
Liefs,
Kristy van der Heijden
